Người đặt niềm tin lớp người này: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em". Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời đã dành muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Ðảng, cho toàn thể bộ đội, đặc biệt cho các cháu thanh niên và nhi đồng những chủ nhân tương lai của đất nước và coi việc "Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết".
Chính vì vậy, việc bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em luôn được Đảng, nhà nước đặc biệt quan tâm, nhà nước ta đã ban hành Luật trẻ em năm 2016, các văn bản hướng dẫn thi hành, chương trình hành động quốc gia vì trẻ em. Theo đó, Các cấp, các ngành, Mặt trận, đoàn thể đã có những chương trình, kế hoạch, dự án cụ thể, thiết thực để chăm sóc, giáo dục trẻ em về mọi mặt. Ngày 23/02/2021 Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành Công văn số 375/LĐTBXH-TE về việc hướng dẫn thực hiện công tác trẻ em năm 2021.
Trên cơ sở đó, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Cà Mau đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Ban hành nhiều văn bản, Kế hoạch triển khai thực hiện như: Kế hoạch số 51/KH-UBND ngày 06/4/2021 và đã phối hợp tổ chức triển khai thực hiện. Theo báo cáo số 196/BC-SLĐTBXH ngày 31/5/2021 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đạt kết quả quan trọng như:
Xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia đến nay đã có 306/508 trường đạt chuẩn quốc gia với tỷ lệ 60,24%. Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi 16.756/17.645 đạt 94,96%, tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ được chăm sóc, giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non 1.334/32.137 đạt 4,15%, tỷ lệ đi học đúng độ tuổi ở bậc tiểu học 111.228/111.331 đạt 99,9%, tỷ lệ trẻ em đi học đúng độ tuổi trung học cơ sở là 98%, tỷ lệ bỏ học ở các cấp học ngày càng giảm số điểm tư vấn trường học có 435 điểm.
Toàn tỉnh có 134 điểm vui chơi giải trí cho trẻ em (83 điểm vui chơi do doanh nghiệp tư nhân đầu tư, quản lý). Cấp, phát thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi đạt 98,3%.
Công tác tuyên truyền về bảo vệ chăm sóc trẻ em được triển khai lồng ghép trong hoạt động công tác gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2021 đã tổ chức trên 25 cuộc gặp trao đổi kinh nghiệm về kỷ năng, kiến thức nuôi dưỡng, giáo dục con cái, chăm sóc trẻ em, phòng tránh tai nạn thương tích, xâm hại trẻ em và hướng dẫn việc phòng chống, bóc lột trẻ em, không sử dụng lao động trẻ em trái quy định pháp luật, nhất là các hộ gia đình, cơ sở sản xuất kinh doanh…
Cũng theo báo cáo số 196/BC-SLĐTBXH ngày 31/5/2021 của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho thấy, tỉnh Cà Mau hiện có 101 đơn vị xã, phường, thị trấn và 883 ấp, khóm. Theo số liệu thống kê tổng số trẻ em trên địa bàn tỉnh là 240.353 em và số trẻ em dưới 06 tuổi là 111.169 em. Trong đó, có 3.026 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. bao gồm: Trẻ em mồ côi cả cha và mẹ 368 trẻ, trẻ bị bỏ rơi, trẻ không nơi nương tựa 62 trẻ, trẻ em khuyết tật 2.126 trẻ, nhiễm HIV/AIDS 48 trẻ, vi phạm pháp luật 55 trẻ, nghiện ma túy 02 trẻ, trẻ phải bỏ học kiếm sống chưa hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở là 324 trẻ. Đặc biệt đáng lưu tâm đó là: Từ đầu năm 2021 đến nay xảy ra 21 trường hợp trẻ em bị xâm hại tình dục trong đó có: 07 trẻ bị hiếp dâm, 12 trẻ bị giao cấu, 02 trẻ bị dâm ô và 86 vụ tai nạn thương tích, trong đó có 05 trẻ em tử vong do bị đuối nước.
Trước thực trạng trên cho thấy việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục và phòng, chống xâm hại trẻ em thời gian qua vẫn còn những tồn tại hạn chế cần sớm khắc phục như: Phần lớn cán bộ làm công tác trẻ em cấp xã, phường đều là kiêm nhiệm nên việc quản lý, nắm thông tin, tình hình trẻ em chưa được bao quát, kịp thời, nhất là trong việc can thiệp, trợ giúp các em bị bạo lực, bị xâm hại. Việc trợ giúp trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chủ yếu vào nguồn vận động. Các kiến thức, kỹ năng bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của cha mẹ, người chăm sóc trẻ, bản thân trẻ chưa thật đầy đủ; Công tác tuyên truyền, vận động, phối hợp trong việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em từng lúc chưa chặt chẽ, chưa đi vào chiều sâu, công tác chỉ đạo chưa được thường xuyên và liên tục.
Để bảo vệ, chăm sóc, giáo dục và phòng, chống xâm hại trẻ em trong thời gian gian tới đạt được kết quả tốt thì phải thật sự xem đó là trách nhiệm của toàn xã hội, phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội đó là:
- Đối với gia đình: Cha mẹ cần quan tâm đến sinh hoạt hằng ngày và các mối quan hệ của trẻ; Hướng dẫn trẻ cách cư xử với mọi người; Khuyến khích trẻ mạnh dạn chia sẻ với cha mẹ, người thân khi gặp khó khăn. Đặc biệt, không để cho trẻ ở nhà một mình, tiếp xúc với người lạ. Cùng với nhà trường hỗ trợ trẻ trong việc giải quyết những mâu thuẫn, xung đột nếu có; Cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức về quyền trẻ em và các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực.
- Đối với nhà trường: Thiết lập các nội quy liên quan đến việc phòng ngừa các hành vi bạo lực trong trường học; Tập huấn cho giáo viên các kiến thức về quyền trẻ em và các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực; Xây dựng trường học thân thiện với trẻ; Tăng cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh; Phối hợp cùng gia đình giải quyết các mâu thuẫn, khó khăn ảnh hưởng đến trẻ.
Đối với cộng đồng và xã hội: Tăng cường công tác truyền thông về quyền trẻ em và phòng chống bạo lực, xâm hại đối với trẻ em; Tăng cường công tác giữ gìn an ninh trật tự xã hội; Nâng cao ý thức cộng đồng về việc can thiệp và hỗ trợ các trường hợp trẻ em bị bạo lực, xâm hại; Nâng cao năng lực đội ngũ bảo vệ chăm sóc trẻ em trong việc phát hiện sớm và ngăn chặn các hành vi bạo lực trẻ em, hỗ trợ gia đình và trẻ em là nạn nhân của bạo hành; Thành lập cơ chế giám sát và báo cáo về các hành vi bạo lực đối với trẻ em trong gia đình, nhà trường và cộng đồng với sự tham gia của trẻ em.
Đồng thời cần tiếp tục tuyên truyền sâu rộng về Luật trẻ em 2016, Nghị định số 56/2017/NĐ-CP ngày 09/5/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Trẻ em, Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 16/5/2017 của Thủ tướng chính phủ về tăng cường các giải pháp phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em; các chính sách về bảo vệ, chăm sóc trẻ em…Sớm phát hiện và xử lý nghiêm những đối tượng có hành vi xâm hại trẻ em để răn đe và phòng ngừa chung cho xã hội.
Phối hợp chặt chẽ với các ngành có liên quan tạo điều kiện thuận lợi để cho các em được chăm sóc, học tập vui chơi giải trí. Đặc biệt quan tâm đối với trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa; Trẻ em thuộc hộ nghèo, cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế. Trẻ em đang được chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội và trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại các xã đặc biệt khó khăn, xã bãi ngang ven biển cần được hỗ trợ kinh phí vào các dịp Tết nguyên đán, Tháng hành động vì trẻ em, Tết Trung thu… để trẻ em được sống trong môi trường thật sự an toàn, thân thiện./.
Kim Hương