Trong đó, tổ chức lại hoạt động khai thác hải sản theo hướng giảm khai thác gần bờ, không vi phạm vùng biển các nước là một trong những nhiệm vụ chủ yếu. Tuyên truyền nâng cao nhận thức pháp luật cho ngư dân được xem là giải pháp quan trọng góp phần hoàn thành nhiệm đã đề ra.

Tàu cá của ngư dân huyện Trần Văn Thời đang neo đậu tại cửa biển Sông Đốc.

Cà Mau là tỉnh cực Nam của Tổ quốc, với vị trí có 3 mặt giáp biển, bờ biển dài nhất nước (254 km với 87 cửa sông lớn - nhỏ ra biển). Khai thác thủy sản được xem là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, với 12 nhóm nghề như: Lưới kéo, lưới vây, chà chim, lưới rê, câu mực, câu mồi, lưới chụp, lồng xếp, ốc bẫy mực, te, đáy biển và dịch vụ hậu cần. Sản lượng nuôi trồng và khai thác thủy sản hằng năm đạt trên 550.000 tấn, xuất khẩu sang hơn 50 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới, kim ngạch xuất khẩu hằng năm đạt trên 01 tỷ USD.

Tuy nhiên, hoạt động khai thác thủy sản không hợp pháp của ngư dân còn diễn ra phổ biến với các vi phạm chủ yếu như: khai thác sai nội dung so với giấy phép khai thác, không đánh dấu tàu cá, thiếu trang thiết bị an toàn, không thực hiện ghi nộp nhật ký khai thác theo quy định và tình trạng vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn những diễn biến phức tạp. Theo số liệu thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh Cà Mau, từ tháng 10 năm 2017 đến hết năm 2020 có 43 tàu cá/264 thuyền viên Cà Mau bị nước ngoài bắt; chuộc/thả về 04 tàu/56 thuyền viên với tổng số tiền phạt gần 570 triệu đồng Việt Nam, 125.000 ringgit Malaysia.

Trước tình trạng trên, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho ngư dân được tỉnh Cà Mau xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên tuyên truyền nhiều nội dung và hình thức phù hợp như: tổ chức họp dân tại các xóm dân cư ven biển, trên các đảo, cử cán bộ lên tàu tuyên truyền trực tiếp cho tài công, chủ phương tiện, trực tiếp hướng dẫn, giải thích pháp luật cho chủ tàu, tài công và ngư dân khi phương tiện làm thủ tục ra khơi, phát tờ rơi, áp phích và thông qua hoạt động kiểm tra, kiểm soát của lực lượng Biên Phòng tại các đồn, trạm .. Kết quả trong 03 năm (2018-2020) tổ chức tuyên truyền được 332 buổi, cho 33.250 phương tiện, cấp phát hơn 10.000 tờ rơi, tờ gấp các loại; có 2.405 chủ phương tiện cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài và 1.450 phương tiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá.

Lực lượng Bộ đội Biên phòng kiểm tra người và phương tiện hoạt động trên biển.

Không chỉ có lực lượng Biên phòng thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho ngư dân, đội ngũ chuyên môn của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau cũng rất quyết liệt trong công tác này, từ năm 2018 đến tháng 7 năm 2021, Chi cục Thủy sản thuộc Sở NN&PTNT đã tuyên truyền 198 cuộc, cho 10.457 lượt ngư dân, phát miễn phí 85.200 tờ rơi, tờ bướm pháp luật các loại và 21.000 quyển Sổ tay an toàn tàu cá; treo 8.000 áp phích, cấp, phát; sản xuất 957 phóng sự truyền hình, video Clip và bài phát thanh.

Ngoài ra, ngày 11/6/2019 UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 69/KH-UBND về lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Theo đó, đến nay tỉnh đã cơ bản hoàn thành lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá theo quy định; trong đó, số tàu cá đã lắp đặt nhiều nhất là phương tiện có chiều dài từ 24 mét trở; kế đó số tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét và cuối cùng là tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 15 mét. Không những thế, lãnh đạo UBND tỉnh còn chỉ đạo không cấp biên bản cập, rời cảng; không gia hạn đăng ký, đăng kiểm nếu như tàu cá không lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá hoặc thiết bị giám sát tàu cá không có tín hiệu kết nối vệ tinh theo quy định.

Qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật nêu trên, đã góp nâng cao nhận thức về chủ quyền, biển đảo, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân nói riêng và người dân đang sống trên các đảo nói chung; hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác và đánh bắt hải sản ở Cà Mau; tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài đã giảm rõ rệt và chắc chắn sẽ góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế biển của tỉnh được Đại hội Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020 – 2025 xác định./.

Phú Toàn