1. Bổ sung thêm hình thức kỷ luật với công chức về hưu

Đây được coi là một trong những nội dung nổi bật nhất của Luật Sửa đổi so với Luật Cán bộ, công chức năm 2008. Cụ thể tại khoản 18, Điều 1 Luật sửa đổi đã bổ sung hình thức kỷ luật công chức đã nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện vi phạm trong thời gian công tác:

Mọi hành vi vi phạm trong thời gian công tác của cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu đều bị xử lý theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào tính chất, mức độ nghiêm trọng, người có hành vi vi phạm có thể bị xử lý hình sự, hành chính hoặc xử lý kỷ luật.

Công chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong các hình thức khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm gắn với hệ quả pháp lý tương ứng với hình thức kỷ luật. Như vậy, khi công chức nghỉ hưu hoặc nghỉ việc mới phát hiện vi phạm thì vẫn bị áp dụng các hình thức kỷ luật như trên.

2. Xử lý công chức không hoàn thành nhiệm vụ

Tại khoản 12, Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019 quy định cụ thể hình thức xử lý công chức không hoàn thành nhiệm vụ như sau:

- Cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền cho thôi việc đối với công chức có 02 năm liên tiếp được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ.

- Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý có 02 năm không liên tiếp trong thời hạn bổ nhiệm được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ thì bố trí công tác khác hoặc không bổ nhiệm lại.

- Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý trong 03 năm có 02 năm không liên tiếp được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ ở vị trí việc làm đang đảm nhận thì bố trí vào vị trí việc làm có yêu cầu thấp hơn.

3. Công chức tham nhũng đương nhiên bị buộc thôi việc

Nội dung này được bổ sung bởi khoản 15, Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019. Cụ thể như sau:

Công chức bị Tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo hoặc bị kết án về tội phạm tham nhũng thì đương nhiên bị buộc thôi việc kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật; công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý phạm tội bị Tòa án kết án và bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì đương nhiên thôi giữ chức vụ do bổ nhiệm.

Tham nhũng là một trong những hành vi bị cấm với mọi công chức. Do đó, việc buộc thôi việc người có hành vi tham nhũng là một trong những biện pháp cần thiết và quyết liệt. Qua đó, đồng bộ quy định của hệ thống pháp luật cũng như phù hợp với thực tiễn hiện nay.

4. Công chức bị kỷ luật vẫn được xem xét bổ nhiệm lại

Tại khoản 17, Điều 1 Luật sửa đổi năm 2019 đã quy định rõ từng hình thức kỷ luật gắn với từng hậu quả riêng. Cụ thể như:

Kể từ ngày quyết định kỷ luật có hiệu lực: Công chức bị khiển trách, cảnh cáo hoặc hạ bậc lương thì không bổ nhiệm vào chức vụ cao hơn trong thời hạn 12 tháng; Công chức bị giáng chức hoặc cách chức thì không bổ nhiệm trong thời hạn 24 tháng.

Cán bộ, công chức đang trong thời hạn xử lý kỷ luật, đang bị điều tra, truy tố, xét xử thì không được ứng cử, đề cử, bổ nhiệm, điều động, luân chuyển, biệt phái, đào tạo, bồi dưỡng, nâng ngạch hoặc thôi việc.

5. Bốn trường hợp công chức không áp dụng thời hiệu kỷ luật

Thời hiệu xử lý kỷ luật là thời hạn mà khi hết thời hạn này, công chức có hành vi vi phạm không bị xem xét kỷ luật. Tuy nhiên, nhiều hành vi có mức độ vi phạm quá nghiêm trọng, nếu vẫn áp dụng thời hiệu thì sẽ không có hiệu quả trong công tác quản lý công chức.

Do đó, Luật sửa đổi 2019 đã bổ sung thêm các hành vi "không áp dụng thời hiệu xử lý kỷ luật". Điều này đồng nghĩa, dù vi phạm xảy ra tại thời điểm nào công chức đều bị kỷ luật nếu thuộc các trường hợp sau: Công chức là Đảng viên có vi phạm đến mức bị kỷ luật bằng hình thức khai trừ; có hành vi vi phạm quy định về công tác bảo vệ chính trị nội bộ; có hành vi xâm hại lợi ích quốc gia trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại; sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận, xác nhận giả hoặc không hợp pháp.

6. Kéo dài thời hạn, thời hiệu xử lý kỷ luật công chức vi phạm

Không chỉ quy định các vi phạm không áp dụng thời hiệu, điều 80 Luật Cán bộ, công chức còn kéo dài thời hạn, thời hiệu kỷ luật công chức.

Theo đó, thực tế việc áp dụng thời hạn và thời hiệu như hiện nay vẫn còn "bỏ lọt" khá nhiều hành vi vi phạm của công chức nên Luật sửa đổi đã kéo dài 2 khoảng thời gian này, cụ thể như sau: 02 năm đối với hành vi vi phạm ít nghiêm trọng đến mức phải kỷ luật bằng hình thức khiển trách; 05 năm đối với hành vi vi phạm không thuộc trường hợp nêu trên.

Thời hạn xử lý kỷ luật không quá 90 ngày; trường hợp vụ việc có tình tiết phức tạp cần có thời gian thanh tra, kiểm tra để xác minh làm rõ thêm thì thời hạn xử lý kỷ luật có thể kéo dài nhưng không quá 150 ngày....

Quỳnh Anh