Trong đó, quyền nhân thân đối với hình ảnh là quyền mà hiện nay bị xâm hại rất nhiều, nhất là việc đăng tải, chia sẻ các hình ảnh của cá nhân, của người khác lên mạng xã hội. Hành vi này có được phép hay không, nếu như chưa được sự đồng ý của chủ nhân hình ảnh đó.

Về Quyền của cá nhân đối với hình ảnh, tại khoản 1, Điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định "Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác".

Quyền của cá nhân đối với hình ảnh là quyền nhân thân gắn liền với mỗi cá nhân được pháp luật ghi nhận và bảo vệ. Cá nhân có quyền sử dụng hình ảnh của mình và cho phép người khác sử dụng hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân được thể hiện như trực tiếp sử dụng hình ảnh, đăng tải hình ảnh của bản thân lên mạng xã hội,... Cá nhân cũng có quyền cho phép hoặc không cho phép ai đó sử dụng hình ảnh cá nhân của mình. Tuy nhiên, hiện nay không hiếm trường hợp sử dụng hình ảnh của mình và của người khác một cách tràn lan trên mạng xã hội nhưng họ chưa có ý thức được hành vi của mình có thể vi phạm pháp luật nếu như không được chủ nhân của hình ảnh đó cho phép.

Mặt khác, việc sử dụng hình ảnh cá nhân (nhất là hình ảnh của những người nổi tiếng) nhằm mục đích sử dụng cho quảng cáo các sản phẩm đang rất phổ biến hiện nay. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân người khác nhằm mục đích thương mại thì người sử dụng hình ảnh đó có nghĩa vụ trả thù lao cho chủ nhân của hình ảnh đó theo quy định, trừ trường hợp người đó tự nguyện từ chối nhận thù lao.

Theo quy định hiện hành, việc sử dụng hình ảnh của người khác nhằm mục đích quảng cáo hay mục đích khác mà xâm phạm đến đời tư, nhân phẩm, danh dự của cá nhân thì tùy theo tính chất mức độ có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tại điểm b, khoản 3, Điều 34 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, quy định: phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp thì việc sử dụng hình ảnh của cá nhân không cần có sự đồng ý của người có ảnh gồm: Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng; Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm: hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác khi chưa được phép được xem là hành vi xâm phạm vào đời tư của người khác. Đây là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, mọi hành vi vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định. Do đó, khi quyền của cá nhân đối với hình ảnh bị xâm phạm thì có yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật./.

Thanh Long