(Từ ngày 01/01/2019 đến tháng 7/2021, đã thụ lý, trợ giúp 131 vụ việc xâm hại trẻ em - ảnh tư liệu ngành năm 2020)
Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.
Đối tượng được trợ giúp pháp lý là người có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo; trẻ em, người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi; người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo; người khuyết tật, người cao tuổi, người nhiễm chất độc da cam...
Hoạt động trợ giúp pháp lý theo nguyên tắc: Tuân thủ pháp luật và quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý; Kịp thời, độc lập, trung thực, tôn trọng sự thật khách quan; Bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý; Không thu tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý.
Những năm qua hoạt động trợ giúp pháp lý cho trẻ em, nhất là trẻ em bị xâm hại luôn được Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Cà Mau chú trọng triển khai các đợt truyền thông pháp luật về trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật tại trụ sở, chủ động nắm bắt các trường hợp thông qua phương tiện truyền thông, sự giới thiệu của các cơ quan tố tụng và các nguồn thông tin khác. Từ đó, cử Trợ giúp viên pháp lý tiếp cận thực hiện trợ giúp pháp lý kịp thời và hiệu quả. Kết quả từ ngày 01/01/2019 đến tháng 7/2021, đã thụ lý, trợ giúp được 902 vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng; trong đó, các vụ việc xâm hại trẻ em là 131 vụ (chiếm 14,52% vụ việc tham gia tố tụng) và người từ 16 đến 18 tuổi phạm tội là 44 vụ việc.
Tuy nhiên, hoạt động trợ giúp pháp lý trong tố tụng cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vẫn còn gặp phải một số khó khăn. Nguyên nhân là do sự thay đổi tâm, sinh lý của bị hại và gia đình bị hại trong quá trình chờ xét xử nên đã gây nhiều khó khăn cho cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và Trợ giúp viên pháp lý trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, các Trợ giúp viên pháp lý thực hiện các vụ việc xâm hại trẻ em chưa được bồi dưỡng chuyên sâu về kiến thức, kỹ năng trợ giúp pháp lý cho trẻ em, nên khó khăn trong quá trình tiến hành lấy lời khai trẻ em ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết vụ án. Quá trình thu thập chứng cứ từ phía các cơ quan tiến hành tố tụng cũng gặp khá nhiều khó khăn…
Do vậy, để nâng cao hiệu quả công tác này, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát của các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức từ Trung ương đến địa phương đối với chính sách trợ giúp pháp lý cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Đẩy mạnh hoạt động truyền thông về pháp luật về trẻ em và pháp luật về trợ giúp pháp lý bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, tập trung phổ biến, giáo dục pháp luật tại nhà trường, cơ sở giáo dục; đẩy mạnh phổ biến pháp luật đến ấp, khóm, các xã, phường, thị trấn. Tăng cường công tác phối hợp giữa Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước với các cơ quan tiến hành tố tụng, các cơ quan, tổ chức liên quan, nhà trường, cơ sở giáo dục, trung tâm bảo vệ và chăm sóc trẻ em trong việc giải thích, thực hiện trợ giúp pháp lý cho trẻ em. Nâng cao chất lượng đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đặc biệt là các Trợ giúp viên pháp lý khi tham gia tố tụng, xây dựng đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý chuyên sâu về trẻ em và người dưới 18 tuổi./.
Đức Bính