Theo đó, Chiến lược đề ra với mục tiêu tổng quát là phát triển thị trường bán lê văn minh, hiện đại, bền vũng, gắn với định hướng phát triển thương mại trong nước; tuận thủ đúng các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên; phù hợp với xu thế phát triển của thương mại điện tử và kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế chia sẻ; thực hiện tốt chức năng kết nổi giữa sản xuất với tiêu dùng; gia tăng sức mua trong nước đồng thời kích cầu tiêu thụ sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế; góp phần nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của hàng hóa, tạo tiền đề để các doanh nghiệp bán lẻ tham gia sâu hơn vào thị trường bán lẻ thế giới.

Mục tiêu cụ thể, giai đoạn đến năm 2030: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (chưa loại trừ yếu tố giá) tăng bình quân 11,0 - 11,5%/năm.

Thương mại điện tử phát triển nhanh với hành lang pháp lý hoàn thiện, áp dụng công nghệ, hạ tầng kỹ thuật hiện đại cùng với phương tiện hỗ trợ đầy đủ, bảo đảm tính an toàn và thuận tiện cho doanh nghiệp và người tiêu dùng trong quá trình tham gia giao dịch. Doanh số thương mại điện tử tăng bình quân 15 - 20%/năm, chiếm 15 - 20% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước vào năm 2030. Phấn đấu khoảng 40 - 45% số doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia các sàn thương mại điện tử.

Chính sách về phát triển thị trường bán lẻ từng bước được hoàn thiện; môi trường kinh doanh được cải thiện, hướng đến hình thành và phát triển thị trường cạnh tranh công bằng, minh bạch, thu hút được các nhà bản lẻ có năng lực và uy tín tham gia thị trường; khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam đổi mới sáng tạo, phát triển theo các loại hình bán lẻ hiện đại trên thế giới. Hạ tầng phục vụ bán lẻ được đầu tư phát triển, chú trọng nâng cấp hạ tầng khu vực vùng biên giới, nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo nhằm hỗ trợ cho hoạt động bán lẻ như hệ thống kho bãi, vận tải, phương tiện xếp dỡ, bảo quản hàng hỏa..., từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bán lẻ.

Giai đoạn 2031 - 2050: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (chưa loại trừ yếu tố giá) tăng bình quân 10,0 - 10,5%/năm. Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, đóng vai trò chủ đạo trong giao dịch thương mại. Doanh số thương mại điện tử tăng bình quân 13 15%/năm, chiếm 20 - 25% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước vào năm 2050. Phấn đấu trên 70% số doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động trong lĩnh vực thương mại tham gia các sàn thương mại điện tử.

Chính sách về phát triển thị trường bán lẻ được hoàn thiện, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp bán lẻ trong nước, đồng thời phù hợp với các cam kết quốc tế; hình thành được một số thương hiệu bán lẻ lớn của Việt Nam, có năng lực cạnh tranh và uy tín trên thị trường trong và ngoài nước. Hạ tầng phục vụ bán lẻ trong nước phát triển theo hướng hiện đại, đồng bộ giữa khu vực thành thị với nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới và hải đảo; các cơ sở bán lẻ đều được ứng dụng công nghệ, số hóa các giao dịch mua bán; hàng hóa lưu thông qua hệ thống bán lẻ bảo đảm các tiêu chí về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.

Chiến lược đề ra 07 định hướng phát triển, cụ thể gồm:

Một là, đa dạng hóa các chủ thể tham gia thị trường bán lẻ: Khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia phát triển thị trường bán lẻ theo những hình thức và quy mô thích hợp; hình thành lực lượng phân phối nòng cốt trong nước thông qua những ưu đãi bước đầu về cơ chế, chính sách tài chính và đất đai...

Hai là, đổi mới loại hình kinh doanh bán lẻ: Đa dạng hóa các loại hình kinh doanh bán lẻ, nhất là những loại hình có khả năng gắn kết và thúc đầy phát triển sản xuất trong nước phù hợp với quá trình hội nhập của Việt Nam. Thực hiện định hướng chuyển dịch hệ thống phân phối bán lẻ sang các loại hình phân phối hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng chuyên doanh, bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa các loại hình và phù hợp với từng phân khúc thị trường trước xu hướng gia tăng áp lực cạnh tranh với các nhà bán lẻ nước ngoài...

Ba là, phát triển các chuỗi liên kết sản xuất và phân phối theo hướng bền vững: Hình thành các chuỗi liên kết để kết nối sản xuất với phân phối hàng hóa, tập trung trước hết vào các chuỗi cung ứng hàng nông sản thực phẩm thiết yếu nhằm đảm bảo ổn định cung - cầu, quản lý có hiệu quả chất lượng và an toàn thực phẩm lưu thông trên thị trường; liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp bán lẻ với các nhà sản xuất trong việc tạo nguồn hàng ổn định với giá cả cạnh tranh, bảo đảm chất lượng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng...

Bốn là, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, sàn giao dịch điện tử: Tập trung phát triển mạnh các loại hình kinh doanh thương mại hiện đại như thương mại điện tử, sàn giao dịch điện tử dựa trên nền tảng số hóa; phát triển đa dạng các phương thức bán lẻ, trong đó đặc biệt chú trọng phương thức bán lẻ đa kênh (Omnichannel), bán lẻ qua điện thoại di động, truyền hình, qua các ứng dụng mạng xã hội dựa trên mội trường mạng internet... đáp ứng yêu cầu và xu hướng mua sắm của người tiêu dùng trong tương lai...

Năm là, triển khai hiệu quả các chiến lược kinh doanh phân phối bán lẻ, đẩy mạnh xúc tiến thương mại: Triển khai hiệu quả các chiến lược kinh doanh phân phối bán lẻ phù hợp trong từng giai đoạn, bao gồm: Nghiên cứu thâm nhập thị trường; xây dựng loại hình bán lẻ, loại hình cửa hàng và cấu trúc sản phẩm; chiến lược nguồn cung cấp; chiến lược logistics; chiến lược truyền thông, marketing, khuyến mãi; chiến lược phát triển thương hiệu; chiến lược quan hệ khách hàng, dịch vụ sau bán hàng; chiến lược cạnh tranh; chiến lược đào tạo nguồn nhân lực và nhân viên bán hàng; chiến lược liên kết đa phân khúc, mở rộng quy mô kinh doanh…

Sáu là, thu hút đầu tư phát triển hạ tầng thương mại bán lẻ, trung tâm logistics: Giai đoạn từ nay đến năm 2030, phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng thương mại bán lẻ, trước mắt cần kết hợp hài hòa, hợp lý giữa kết cấu hiện đại và truyền thống, phù hợp với tính chất và trình độ, quy mô, triển vọng phát triển của từng địa bàn, khu vực thị trường...

Bảy là, phát huy vai trò của quản lý nhà nước đối với thị trường bán lẻ: Tập trung hoàn thiện chính sách và nâng cao vai trò của quản lý nhà nước trong việc phát triển hệ thống phân phối bán lẻ, bao gồm thu hút các nguồn lực đầu tư, điều tiết mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia thị trường, đào tạo nguồn nhân lực, quản lý thị trường, quản lý đối với thương mại điện tử qua biên giới…

Hải Đăng