18.11.2021.png)
Để giảm áp lực cho các cơ sở y tế tuyến trên, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh nhân không triệu chứng điều trị tại nhà. Ngày 15/11/2021, Trung tâm Y tế Đầm Dơi hướng dẫn điều trị F0 không triệu chứng tại nhà phải tuân thủ và thực hiện tốt những nội dung cụ thể như sau:
Theo dõi chặt chẽ, kịp thời phát hiện các biểu hiện bệnh trở nên nặng hơn để yêu cầu hỗ trợ về y tế hoặc chuyển người nhiễm đến bệnh viện kịp thời. Nâng cao thể trạng, dinh dưỡng, ổn định tâm lý của người nhiễm để tăng khả năng chống đỡ với bệnh.Bảo đảm chăm sóc an toàn, không để xảy ra lây nhiễm cho người cùng sống trong gia đình và cho cộng đồng.
Những người nhiễm COVID-19 hội đủ các điều kiện như sau được các cơ quan có trách nhiệm quyết định cách ly, theo dõi tại nhà:
- Đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin phòng COVID-19 hoặc đã tiêm 01 mũi vắc xin Covid-19 > 14 ngày. Hoặc có đủ 03 yếu tố sau:
+ Tuổi: trẻ trên 12 tháng và người lướn dưới 50 tuổi.
+ Bệnh, thể trạng kèm theo: không có bệnh nền (Phụ lục 1 kèm theo).
+ Không đang mang thai.
- Người nhiễm COVID-19 có khả năng tự chăm sóc bản thân như:
- Có thể tự chăm sóc bản thân như ăn uống, giặt quần áo, vệ sinh cá nhân...
- Biết cách đo thân nhiệt.
- Có khả năng liên lạc với nhân viên y tế để được theo dõi, giám sát. Khi có tình trạng cấp cứu, có sẵn và sử dụng được các phương tiện liên lạc như điện thoại, máy tính.
- Có khả năng tự dùng thuốc theo đơn thuốc (toa) của bác sỹ.
- Nếu người nhiễm COVID-19 không có khả năng tự chăm sóc thì gia đình phải có người khỏe mạnh, có kiến thức chăm sóc người nhiễm, biết cách phòng ngừa lây nhiễm để hỗ trợ người nhiễm thực hiện các tiêu chí tại mục này. Tuy nhiên nên hạn chế số lượng người chăm sóc.
Những việc người bệnh cần làm trong quá trình theo dõi tại nhà
- Lưu lại các số điện thoại: người được phân công hỗ trợ theo dõi sức khỏe người nhiễm và các số điện thoại cần thiết khác.
- Xác định và thống nhất với cả gia đình về vùng không gian dành riêng cho người nhiễm.
- Phân công một người phù hợp nhất chăm sóc người nhiễm (nếu cần).
- Chuẩn bị các vật dụng tối thiểu: Khẩu trang y tế dùng 1 lần (đủ dùng cho cả nhà trong 2-3 tuần); Găng tay y tế sạch (tối thiểu đủ dùng cho người chăm sóc trong 2-3tuần); Nhiệt kế: thủy ngân hoặc điện tử, máy đo huyết áp điện tử (nếu có điều kiện); Thùng đựng chất thải lây nhiễm có nắp đậy và các túi nilon màu vàng để lót bên trong thùng; Dụng cụ cá nhân dùng riêng cho người nhiễm: bàn chải răng, khăn tắm, khăn mặt, chậu tắm, giặt, bộ đồ dùng ăn uống, xà phòng (tắm, giặt) máy giặt (nếu có), dụng cụ phơi, sấy trang phục cá nhân; Các thuốc đang sử dụng cho người trong nhà có bệnh sẵn có như: cao huyết áp, đái tháo đường, gút. với số lượng có thể dùng trong ít nhất 30 ngày; Các thuốc và đơn thuốc (toa) của bác sỹ đối với người nhiễm (nếu có).
Khi có người trong nhà nhiễm COVID-19, có nghĩa là những người khác trong nhà cũng đã có thể nhiễm, do đó cũng phải thực hiện cách ly tại nhà để tránh lây nhiễm cho cộng đồng.
Tự theo dõi sức khỏe của người nhiễm tại nhà
- Điền đầy đủ thông tin vào Bảng theo dõi sức khỏe 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều (phụ lục 2 kèm theo).
- Những dấu hiệu cần theo dõi hàng ngày: Nhịp thở, mạch, nhiệt độ, độ bão hòa ô xy trong máu - SpO2 (nếu có thể) và huyết áp (nếu có thể); Các triệu chứng: Mệt mỏi, ho, ho ra đờm, ớn lạnh, viêm kết mạc (mắt đỏ), mất vị giác hoặc khứu giác, tiêu chảy; ho ra máu, thở dốc hoặc khó thở, đau tức ngực kéo dài, lơ mơ, không tỉnh táo; Các triệu chứng khác như: Đau họng, nhức đầu, chóng mặt, chán ăn, buồn nôn và nôn, đau nhức cơ,... Các dấu hiệu cần báo ngay với nhân viên y tế: Nếu có một trong các dấu hiệu sau đây phải báo ngay với nhân viên y tế phụ trách theo dõi sức khỏe của gia đình để được xử trí và chuyển viện kịp thời:
- Khó thở, thở hụt hơi, hoặc ở trẻ em có dấu hiệu thở bất thường: thở rên, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi, khò khè, thở rít thì hít vào.
- Nhịp thở tăng: Người lớn: nhịp thở > 21 lần/phút; Trẻ từ 1 đến dưới 5 tuổi: Nhịp thở: > 40 lần/phút; Trẻ từ 5 - dưới 12 tuổi: nhịp thở: > 30 lần/phút.
- SpO2 < 95% (nếu có thể đo). Khi phát hiện bất thường đo lại lần 2 sau 30 giây đến 1 phút, khi đo yêu cầu giữ yên vị trí đo. Tẩy sơn móng tay (nếu có) trước khi đo.
- Mạch nhanh > 120 nhịp/phút hoặc dưới 50 lần/phút.
- Huyết áp thấp: huyết áp tối đa < 90 mmHg, huyết áp tối thiểu < 60 mmHg (nếu có thể đo).
- Đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu.
- Thay đổi ý thức: Lú lẫn, ngủ rũ, lơ mơ, rất mệt/mệt lả, trẻ quấy khóc, li bì khó đánh thức, co giật.
- Tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân.
- Không thể uống, trẻ em bú kém/giảm, ăn kém, nôn.
- Trẻ có biểu hiện: Sốt cao, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi đỏ, ngón tay chân sưng phù nổi ban đỏ, nốt hoặc mảng xuất huyết...
- Bất kỳ tình trạng nào mà cảm thấy không ổn, lo lắng.
Xử trí một số triệu chứng nhẹ, thông thường
- Nếu sốt: Đối với người lớn: > 38.5°C hoặc đau đầu, đau người nhiều: uống mỗi lần 1 viên thuốc hạ sốt như paracetamol 0,5g, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 viên, uống oresol nếu uống kém/giảm hoặc có thể dùng uống thay nước; Đối với trẻ em: > 38.5° C, uống thuốc hạ sốt như Paracetamol liều 10- 15mg/kg/lần, có thể lặp lại mỗi 4-6 giờ, ngày không quá 4 lần.
- Nếu sau khi dùng thuốc hạ sốt 2 lần không đỡ, đề nghị thông báo ngay cho nhân viên y tế quản lý người nhiễm COVID-19 tại nhà để xử lý.
- Nếu ho: dùng thuốc giảm ho theo đơn của bác sỹ.
Hướng dẫn F0 dùng thuốc: Kháng viêm, chống đông, thuốc kháng Vius (nếu có ) theo hướng dẫn của Bộ Y tế
Tăng sức đề kháng: Có thể dùng thêm các vitamin theo đơn thuốc của nhân viên y tế.
Hướng dẫn sử dụng túi thuốc A,B,C cho bệnh nhân F0
- Gói thuốc A: là những thuốc thông dụng bao gồm thuốc hạ sốt và vitamin nâng cao thể trạng. Thuốc hạ sốt sẽ được dùng khi người bệnh sốt trên 38,5°C, có thể lặp lại mỗi 4 -6 giờ nếu vẫn còn sốt. Các loại vitamin uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên. Gói thuốc này dùng trong 7 ngày.
- Gói thuốc B bao gồm các loại:
+ Methylprednisolone 16mg 14 viên
+ và Rivaroxaban 10mg 07 viên
Dùng cho bệnh nhân có triệu chứng sớm của suy hô hấp như cảm thấy khó thở, thở hụt hơi, khó thở tăng lên khi vận động, nhịp thở khi nghỉ ngơi trên 20 lần mỗi phút hoặc đo SpO2 dưới 95%. Nếu chưa liên hệ được bác sĩ
Chống chỉ định thuốc chống đông : Không sử dụng chống đông nếu bệnh nhân có một trong những yếu tố sau: đang có chảy máu, mới xuất huyết não, Fibrinogen g/l, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn cấp. Thận trọng dùng
chống đông nếu bệnh nhân có một trong những yếu tố sau: điểm HAS -BLED > 3, tiểu cầu < 25G/l. Với bệnh nhân có tiểu cầu < 50G/l: không dùng UFH.
- Gói thuốc C: Đây là thuốc kháng vi rút được chỉ định đối với trường hợp F0 có triệu chứng nhẹ, thuốc này được Bộ Y tế cung cấp trong Chương trình can thiệp cộng đồng có kiểm soát. Các cơ sở y tế cần hướng dẫn cho người F0 ký “Phiếu chấp thuận tham gia Chương trình sử dụng thuốc Molnupiravir có kiểm soát tại cộng đồng cho người mắc COVID-19 nhẹ” trước khi cấp phát và sử dụng.
Tăng cường tập luyện,vận động nâng cao sức khỏe
Người nhiễm COVID-19 ngoài chăm sóc, dinh dưỡng hợp lý, cần tập luyện tăng cường chức năng hô hấp và vận động hàng ngày với tinh thần lạc quan để cải thiện sức khỏe. Tập luyện, vận động trong giai đoạn này giúp:
- Tập luyện hít, thở: giúp giãn nở lồng ngực, tăng thông khí ra vào phổi, hô hấp tốt hơn, tăng tống thải đàm với các trường hợp có tăng tiết đàm.
- Tăng cường vận động, có thể: vận động tại giường, các bài tập giãn cơ, các bài tập thể lực tăng sức bền...
- Trong quá trình tập luyện nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường: mệt, khó thở hay đau ngực tăng cần dừng tập và theo dõi cơ thể. Nếu các biểu hiện này tăng lên cả khi nghỉ cần báo ngay cho nhân viên y tế để được theo dõi kịp thời.
Dinh dưỡng cho người nhiễm COVID-19
- Ăn bình thường với đầy đủ và cân đối các nhóm chất dinh dưỡng bằng đa dạng loại thực phẩm (nếu được) để duy trì thể trạng, thể chất bình thường
- Bổ sung thêm 1 đến 2 bữa phụ như sữa và các chế phẩm từ sữa, đặc biệt khi có ăn giảm sút do sốt, ho, mệt mỏi...
- Ăn tăng cường nhóm thực phẩm giàu protein (thịt, cá..., đậu đỗ, hạt các loại) để ngăn ngừa teo cơ và tăng sức đề kháng.
- Ăn tăng cường trái cây tươi hoặc nước ép trái cây, rau xanh các loại, gia vị (như tỏi, gừng) để tăng cường sức đề kháng.
- Uống đủ nước (trung bình 2 lít/ ngày) hoặc nhiều hơn nếu có sốt, tiêu chảy.
Phòng, chống lây nhiễm bệnh cho người cùng sống trong gia đình
Yêu cầu đối với người cách ly y tế tại nhà:
- Chấp hành nghiêm các quy định về thời gian cách ly y tế tại nhà, cam kết với chính quyền địa phương.
- Không ra khỏi phòng cách ly trong suốt thời gian cách ly, không tiếp xúc với người trong gia đình cũng như những người khác; không tiếp xúc với động vật nuôi trong nhà.
- Luôn thực hiện Thông điệp 5K và các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.
- Cài đặt, bật và khai báo y tế hàng ngày trên ứng dụng VHD hoặc Bluezone trong suốt thời gian cách ly.
- Không dùng chung các đồ dùng, vật dụng cá nhân như bát, đũa, thìa, cốc, bàn chải đánh răng, khăn mặt với người khác.
- Tự thực hiện các biện pháp vệ sinh khử khuẩn nơi ở hàng ngày theo hướng dẫn tại Phụ lục 3.
- Phân loại chất thải theo hướng dẫn.
- Sau khi hết thời gian cách ly, phải thực hiện tiếp việc tự theo dõi sức khỏe tại nhà theo quy định.
- Phải được lấy mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2 ít nhất 3 lần vào ngày thứ nhất, ngày thứ 7 và ngày thứ 14 kể từ khi bắt đầu cách ly.
Nhiệm vụ của nhân viên y tế quản lý, theo dỏi chăm sóc người nhiểm CoVid-19 tại nhà trong cộng đồng.
- Lập danh sách F0 cách ly tại nhà được giao quản lý.
- Đánh giá người nhiễm COVID-19 theo các tiêu chí quy định của Bộ Y tế, xác định những trường hợp F0 được cách ly, theo dõi tại nhà.
- Thường xuyên cập nhật danh sách F0 trên địa bàn được giao quản lý.
- Hướng dẫn F0 hoặc thành viên gia đình chuẩn bị để cách ly F0 tại nhà
- Lưu lại các số điện thoại: đường dây nóng phòng chống dịch; người được phân công hỗ trợ theo dõi sức khỏe người nhiễm và các số điện thoại khác có thể liên lạc khi cần thiết.
- Hướng dẫn gia đình lựa chọn phòng riêng và nhà vệ sinh riêng cho người nhiễm COVID-19 sử dụng, hoặc lựa chọn vị trí phù hợp để phòng lây nhiễm cho các thành viên trong gia đình.
- Xác định một người trong gia đình phù hợp để chăm sóc F0 (nếu cần).
- Chuẩn bị các vật dụng tối thiểu: Khẩu trang y tế dùng 1 lần (tối thiểu đủ dùng cho cả gia đình trong 2 tuần); găng tay y tế (tối thiểu đủ dùng cho người chăm sóc trong 2 tuần); nhiệt kế, máy đo huyết áp; thùng đựng chất thải lây nhiễm có nắp đậy và các túi nilon để lót bên trong thùng.
- Dụng cụ cá nhân dùng riêng cho F0: bàn chải răng, khăn tắm, khăn mặt, chậu tắm, giặt, bộ đồ dùng ăn uống, xà phòng (tắm, giặt), máy giặt (nếu có), dụng cụ phơi, sấy trang phục cá nhân.
- Các thuốc đang sử dụng cho người trong gia đình: cao huyết áp, đái tháo đường, gút... với số lượng có thể dùng trong ít nhất 30 ngày.
Hướng dẫn F0 tự theo dõi sức khỏe tại nhà
- Khi thấy có một trong các dấu hiệu trở nặng thì liên hệ ngay với nhân viên y tế được phân công theo dõi sức khỏe của F0 hoặc Trạm Y tế cấp xã.
- Hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt cho người nhiễm COVID-19
- Hướng dẫn cách sử dụng nhiệt kế
Tổ chức khám bệnh, cấp thuốc và hướng dẫn điều trị F0 tại nhà
- Tiếp nhận các cuộc gọi điện thoại và tư vấn cho người nhiễm COVID- 19, người chăm sóc.
- Đến nhà người nhiễm COVID-19 để hỗ trợ trực tiếp, trong các trường hợp: Người nhiễm COVID-19 có tình trạng cấp cứu cần xác định mức độ để có hướng xử trí phù hợp. Không nhận được báo cáo về tình trạng sức khoẻ của người nhiễm COVID-19 và không liên lạc được với người nhiễm COVID -19 hoặc người chăm sóc.
- Khám bệnh, kê đơn, xử trí điều trị triệu chứng tại nhà: Do chưa có thuốc đặc hiệu, điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng là chủ yếu.
- Ứng dụng Y học cổ truyền trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 như sau:
* Phương pháp 1:
+ Nguyên liệu: Sử dụng dược liệu chứa tinh dầu: Sả chanh, Bạc hà, Quế, Mùi, Bưởi, Tràm gió, Màng tang, Long não, Kinh giới, Tía tô,...
+ Liều dùng, cách dùng: Có thể dùng một loại dược liệu hoặc phối hợp nhiều loại dược liệu, mỗi loại từ 200 - 400g tùy theo diện tích phòng, cho dược liệu vào nồi, đổ nước ngập dược liệu, đậy nắp nồi, đun sôi lăn tăn, mở nắp để hơi nước bão hòa tinh dầu khuếch tán ra không gian phòng, tiếp tục đun sôi nhỏ thêm 30 phút, đóng cửa phòng khoảng 20 phút. Ngày làm 2 lần, sáng và chiều.
* Phương pháp 2:
+ Nguyên liệu: Sử dụng tinh dầu: Sả chanh, Bạc hà, Hương nhu, Bưởi, Tràm, Quế, Long não được cơ quan có thẩm quyền cấp phép lưu hành.
+ Liều dùng, cách dùng: Tùy theo diện tích phòng (10 - 40 m2), lấy lượng tinh dầu phù hợp (2 - 4 ml), hòa tan tinh dầu trong ethanol 75%, lắc đều, cho vào bình xịt phun sương, xịt quanh phòng, hoặc xịt vào chỗ cần sát khuẩn, đóng cửa phòng khoảng 20 phút, ngày xịt 2 - 3 lần.
Hướng dẫn cách ly và dự phòng lây nhiễm COVID-19 tại gia đình
- Chấp hành nghiêm các quy định về thời gian cách ly y tế tại nhà, cam kết với chính quyền địa phương.
- Không ra khỏi phòng cách ly trong suốt thời gian cách ly, không tiếp xúc với người trong gia đình cũng như những người khác; không tiếp xúc với động vật nuôi trong nhà.
- Luôn thực hiện Thông điệp 5K và các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định.
- Không dùng chung các đồ dùng, vật dụng cá nhân như bát, đũa, thìa, cốc, bàn chải đánh răng, khăn mặt với người khác. Tự thực hiện các biện pháp vệ sinh khử khuẩn nơi ở hàng ngày theo hướng dẫn
- Sau khi hết thời gian cách ly, phải thực hiện tiếp việc tự theo dõi sức khỏe tại nhà theo quy định.
Tổng hợp và báo cáo về tình hình COVID trên địa bàn
- Tổng hợp và báo cáo các trường hợp nhiễm COVID -19 trên địa bàn đã khỏi bệnh và các trường hợp nhiễm COVID-19 hết thời gian cách ly tại nhà.
- Báo cáo về tình hình COVID-19 trên địa bàn phụ trách.
Với F0 cách ly tại nhà: Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà (Realtime RT PCR; hoặc Test nhanh kháng nguyên) cho người nhiễm COVID-19 vào ngày thứ 6, 9, 14, 21 để chuẩn bị kết thúc thời gian cách ly ( Tùy theo chỉ số CT mà quyết định móc thời gian lấy mẫu ).
Với người chăm sóc, người ở cùng nhà: Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà (Realtime RT PCR; hoặc Test nhanh kháng nguyên) định kỳ 3 ngày/lần ( Ngày 1, 3, 7 và 14 ) cho đến khi kết thúc thời gian cách ly của hộ gia đình.
Trên đây là Hướng dẫn điều trị F0 không triệu chứng tại nhà của Trung tâm Y tế huyện Đầm Dơi. Mong rằng, mọi người quan tâm thực hiện có hiệu quả công tác phòng chống, điều trị bệnh Covid-19.
Thanh Tòng
