(Ảnh minh hoạ)

Theo đó, mục đích nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung Chương trình phối hợp số 5789/CTPH-BTP-BCA ngày 27/11/2023 của Bộ Tư pháp và Bộ Công an trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự. Bảo đảm người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp; người bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang hoặc theo quyết định truy nã; người bị tạm giữ, bị can, bị hại, đương sự là người thuộc diện được trợ giúp pháp lý tiếp cận sớm với trợ giúp pháp lý, được giải thích đầy đủ, cung cấp và sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý kịp thời, chất lượng, phù hợp với người dưới 18 tuổi và các đối tượng đặc thù khác.

Nâng cao vị thế, vai trò của trợ giúp pháp lý trong tố tụng hình sự; bảo đảm thực hiện các quy định về tố tụng hình sự, nhất là quyền của người được trợ giúp pháp lý trong các vụ việc, vụ án hình sự. Tăng cường công tác phối hợp giữa Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước với cơ quan điều tra của Công an nhân dân, các cơ quan của Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Trại tạm giam - Công an tỉnh, Nhà tạm giữ - Công an cấp huyện, Công an cấp xã về thực hiện trợ giúp pháp lý cho người thuộc diện được trợ giúp pháp lý, đặc biệt là trong việc giải thích, thông tin, thông báo về trợ giúp pháp lý. 

1. Phạm vi thực hiện: Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước (Trung tâm); Cơ quan điều tra của Công an nhân dân trên địa bàn tỉnh; Các cơ quan của Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Trại tạm giam - Công an tỉnh, Nhà tạm giữ - Công an cấp huyện và Công an cấp xã trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

2. Hình thức trực: Được thực hiện trực qua điện thoại và thời gian trực 24/24 giờ. 

3. Nhân lực trực trợ giúp pháp lý: Người trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự là Trợ giúp viên pháp lý, Luật sư thực hiện trợ giúp pháp lý theo hợp đồng với Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước. 

Căn cứ vào điều kiện nguồn nhân lực, Trung tâm có thể bố trí người hỗ trợ trực. Trung tâm gửi bằng văn bản hoặc bằng phương thức điện tử danh sách, số điện thoại người trực, số điện thoại người hỗ trợ trực, số điện thoại trực của Trung tâm (có chữ ký và đóng dấu) cho cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã trước ngày bắt đầu trực ít nhất 05 ngày làm việc. Người hỗ trợ trực là chuyên viên của Trung tâm có đủ năng lực để tiếp nhận, hướng dẫn về thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý.

4. Cơ chế tiếp nhận yêu cầu trợ giúp pháp lý: 

- Khi phát hiện người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị hại, đương sự là người thuộc diện được trợ giúp pháp lý hoặc do họ tự nhận là người thuộc diện được trợ giúp pháp lý, cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã gọi điện thông báo ngay cho người trực hoặc người hỗ trợ trực; cung cấp họ tên, số điện thoại, địa chỉ của người đó hoặc người thân thích của họ (nếu có) cho người trực hoặc người hỗ trợ trực.

- Sau khi tiếp nhận thông tin, người trực hoặc người hỗ trợ trực có trách nhiệm liên hệ ngay với người thuộc diện được trợ giúp pháp lý hoặc người thân thích của họ để xác minh thông tin, hướng dẫn họ thực hiện các thủ tục để được cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý:

+ Trường hợp người thuộc diện được trợ giúp pháp lý là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, bị can không bị tạm giam, bị hại, đương sự trong vụ án hình sự, căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, người trực hoặc người hỗ trợ trực hướng dẫn người thuộc diện được trợ giúp pháp lý hoặc người thân thích của họ để thực hiện các hoạt động trợ giúp pháp lý.

+ Trường hợp người thuộc diện được trợ giúp pháp lý là người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can bị tạm giam và không thuộc trường hợp quy định bào chữa từ khi kết thúc điều tra theo quy định tại Điều 74 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, người trực phối hợp với Điều tra viên, cán bộ điều tra đang thụ lý, giải quyết vụ việc, người có thẩm quyền của cơ sở giam giữ để kiểm tra diện người được trợ giúp pháp lý.

Khi đến trụ sở của cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã, người trực xuất trình Thẻ trợ giúp viên pháp lý hoặc Thẻ luật sư. Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã căn cứ theo điều kiện trụ sở thực tế và đặc thù công việc để bố trí địa điểm phù hợp cho người trực kiểm tra diện người được trợ giúp pháp lý. 

Việc gặp để kiểm tra diện người được trợ giúp pháp lý được thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam và pháp luật về trợ giúp pháp lý.

- Người hỗ trợ trực có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của người trực. Trong quá trình phối hợp thực hiện việc trực, nếu có vấn đề phát sinh, lãnh đạo các cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã, Trung tâm cùng trao đổi, thống nhất giải quyết.

5. Thống kê việc gọi điện thông báo cho người trực, người hỗ trợ trực: 

- Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã thống kê việc gọi điện thông báo cho người trực, người hỗ trợ trực vào Sổ trực ban hoặc sổ khác để phục vụ việc thống kê. 

- Người trực hoặc người hỗ trợ trực thống kê vào Sổ trực trợ giúp pháp lý theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

6. Trách nhiệm phối phối hợp: 

- Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết việc triển khai thực hiện kế hoạch; Chỉ đạo Trung tâm phối hợp với cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ thuộc Công an tỉnh, Công an huyện và thành phố Cà Mau để triển khai thực hiện Kế hoạch; thống nhất về việc niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực, số điện thoại của người hỗ trợ trực, số điện thoại trực của Trung tâm; lập dự toán cho việc thực hiện Kế hoạch; lập danh sách, phân công người trực, người hỗ trợ trực thực hiện nội dung phối hợp theo Kế hoạch; chi trả bồi dưỡng, thù lao, chi phí phát sinh trong quá trình trực trợ giúp pháp lý cho người trực, người hỗ trợ trực; xây dựng Mẫu Sổ trực trợ giúp pháp lý và thống kê vào Sổ trực trợ giúp pháp lý. Nâng cao năng lực cho đội ngũ người trực, người hỗ trợ trực trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh. Báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện, sơ kết, tổng kết Kế hoạch phối hợp thực hiện trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự trên địa bàn tỉnh gửi Bộ Tư pháp.

- Công an tỉnh phối hợp với Sở Tư pháp triển khai thực hiện các nội dung phối hợp của Kế hoạch và chỉ đạo cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, các cơ sở giam giữ thuộc Công an tỉnh phối hợp với Trung tâm để triển khai thực hiện Kế hoạch; thống nhất về việc niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực, số điện thoại của người hỗ trợ trực, số điện thoại trực của Trung tâm tại trụ sở; Thống kê việc gọi điện cho người trực, người hỗ trợ trực; Bố trí địa điểm, điều kiện phù hợp để người trực kiểm tra diện người được trợ giúp pháp lý, gặp gỡ, làm việc với người được trợ giúp pháp lý. 

Chỉ đạo Công an các huyện và thành phố Cà Mau, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã phối hợp với Trung tâm thống nhất về việc niêm yết danh sách, số điện thoại của người trực, số điện thoại của người hỗ trợ trực, số điện thoại trực của Trung tâm tại trụ sở; Thống kê việc gọi điện cho người trực, người hỗ trợ trực; Bố trí địa điểm, điều kiện phù hợp để người trực kiểm tra diện người được trợ giúp pháp lý, gặp gỡ, làm việc với người được trợ giúp pháp lý. 

Hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Kế hoạch tại cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ thuộc Công an tỉnh, Công an các huyện và thành phố Cà Mau, Công an cấp xã. Hướng dẫn cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, cơ sở giam giữ, Công an cấp xã thống kê việc gọi điện cho người trực, người hỗ trợ trực. Báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch thực hiện trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự trên địa bàn tỉnh gửi Bộ Công an, đồng thời gửi Sở Tư pháp để tổng hợp chung./. 

Đức Bính