(Theo Quyết định số 211/QĐ-TTg ngày 01/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao, Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025; bổ sung Tiêu chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021 – 2025 và được Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau ban hành Quyết định số 1067/QĐ-UBND ngày 28/5/2024 sửa đổi một số tiêu chí, chỉ tiêu của Bộ tiêu chí về xã đạt chuẩn nông thôn mới, Bộ tiêu chí về xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao trên địa bàn tỉnh Cà Mau giai đoạn 2021 - 2025; Bộ tiêu chí quốc gia huyện nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 – 2025).
Để thực hiện các nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành đã ban hành Quyết định số 1143/QĐ-BTP ngày 20/6/2024 ban hành hướng dẫn nội dung tiêu chí, chỉ tiêu “tiếp cận pháp luật” trong đánh giá nông thôn mới và đô thị văn minh; tại Phụ lục II kèm theo Quyết định số 1143/QĐ-BTP hướng dẫn nội dung tiêu chí 16 “Tiếp cận pháp luật” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, để xã có mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở đạt tiêu chuẩn cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định tại hướng dẫn này.
Tiêu chuẩn đạt chuẩn mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật
Để mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật đạt tiêu chuẩn đạt chuẩn, cấp xã phải triển khai thực hiện đồng bộ và đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau:
Thứ nhất: Các chỉ tiêu 3, 4, 5 và 6 thuộc Tiêu chí 2 “Tiếp cận thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật” theo quy định của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/2021/TT-BTP đạt số điểm tối đa (đạt 19 điểm). Cụ thể:
- Chỉ tiêu 3 thuộc Tiêu chí 2 - Ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật đáp ứng yêu cầu về nội dung theo chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan cấp trên, phải đạt điểm số tối đa là 08 điểm. Trong đó: Ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật đảm bảo trong 05 ngày làm việc kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật (02 điểm); triển khai các nhiệm vụ theo Kế hoạch đạt 100% nhiệm vụ đề ra (04 điểm); triển khai đạt 100% các nhiệm vụ phát sinh ngoài Kế hoạch theo chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan cấp trên (02 điểm).
- Chỉ tiêu 4 thuộc Tiêu chí 2 - Triển khai các hình thức, mô hình thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả tại cơ sở, đạt điểm số tối đa là 05 điểm. Trong đó phải đảm bảo có từ 02 hình thức, mô hình thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả trở lên được đánh giá, công nhận đạt hiệu quả theo quy định tại Thông tư số 09/2021/TT-BTP.
- Chỉ tiêu 5 thuộc Tiêu chí 2 - Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật cho tuyên truyền viên pháp luật theo đúng quy định pháp luật về phổ biến, giáo dục pháp luật, đạt điểm số tối đa là 03 điểm. Theo đó phải đảm bảo 100% số tuyên truyền viên pháp luật của xã được tập huấn, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật.
- Chỉ tiêu 6 thuộc Tiêu chí 2 - Bảo đảm kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện để thực hiện nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật theo đúng quy định pháp luật về phổ biến, giáo dục pháp luật, đạt điểm số tối đa là 03 điểm. Theo đó, số kinh phí được bố trí đã bảo đảm thực hiện 100% số nhiệm vụ quy định được ban hành tại kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật của xã đã ban hành đầu năm.
Số liệu phục vụ đánh giá các nội dung được nêu ở trên được tổng hợp từ kết quả đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/2021/TT-BTP của năm trước liền kề năm xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Thứ hai: Có huy động được nguồn lực hỗ trợ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật: Văn bản của tổ chức, cá nhân tài trợ, hỗ trợ (thông báo, công văn, hợp đồng, báo cáo, danh sách…) về việc tài trợ, hỗ trợ, đóng góp nguồn lực (kinh phí, nhân lực, cơ sở vật chất, các điều kiện khác) phục vụ triển khai phổ biến, giáo dục pháp luật.
Số liệu phục vụ đánh giá các nội dung này được tổng hợp từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12 của năm trước liền kề năm xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Thứ ba: Trong 05 năm gần nhất tính đến thời điểm đánh giá có tập thể hoặc cá nhân được cơ quan có thẩm quyền cấp huyện trở lên tặng Giấy khen hoặc Bằng khen hoặc hình thức khen thưởng khác vì có thành tích xuất sắc về triển khai các giải pháp, sáng kiến trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật: Giấy khen, Bằng khen, Quyết định khen thưởng của cơ quan có thẩm quyền cấp huyện trở lên cho tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc về triển khai các giải pháp, sáng kiến trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật kèm hồ sơ kiểm chứng: Hồ sơ đề nghị khen thưởng, Quyết định công nhận giải pháp, sáng kiến hoặc báo cáo thành tích….
Tiêu chuẩn đạt chuẩn mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở
Để xã có mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở đạt tiêu chuẩn đạt chuẩn phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau:
Thứ nhất: Chỉ tiêu 2 - Hỗ trợ kinh phí cho hoạt động hòa giải ở cơ sở theo đúng quy định pháp luật về hòa giải ở cơ sở thuộc Tiêu chí 3 “Hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý” theo quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/2021/TT-BTP đạt số điểm tối đa (04 điểm). Trong đó: Có văn bản của Ủy ban nhân dân cấp xã về dự toán kinh phí hỗ trợ hoạt động hòa giải gửi cơ quan có thẩm quyền cấp trên theo thời hạn quy định (01 điểm); 100% Tổ hòa giải được hỗ trợ kinh phí đúng mức chi theo quy định của cơ quan có thẩm quyền (1,5 điểm) và Hỗ trợ thù lao hòa giải viên theo vụ, việc đúng mức chi theo quy định của cơ quan có thẩm quyền đạt 100% (1,5 điểm).
Số liệu phục vụ đánh giá các nội dung được nêu ở trên được tổng hợp từ kết quả đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/2021/TT-BTP của năm trước liền kề năm xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Thứ hai: Huy động đội ngũ luật sư, luật gia, Hội thẩm nhân dân, lực lượng Công an nhân dân, Bộ đội Biên phòng, báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, người đã từng là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, người đã hoặc đang công tác trong lĩnh vực pháp luật tham gia làm hòa giải viên ở cơ sở hoặc hỗ trợ cho công tác hòa giải ở cơ sở.
Hồ sơ, tài liệu (bao gồm: kế hoạch, giấy mời, danh sách, báo cáo, quyết định công nhận hòa giải viên…) thể hiện có sự tham gia của một trong những đối tượng là luật sư, luật gia, Hội thẩm nhân dân, lực lượng Công an nhân dân, Bộ đội Biên phòng, báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, người đã từng là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, người đã hoặc đang công tác trong lĩnh vực pháp luật làm hòa giải viên ở cơ sở hoặc hỗ trợ pháp lý, tư vấn cho tổ hòa giải để giải quyết vụ, việc hoặc tham gia tập huấn, bồi dưỡng cho hòa giải viên/tổ hòa giải…
Số liệu phục vụ đánh giá các nội dung này được tổng hợp từ ngày 01 tháng 01 đến ngày 31 tháng 12 của năm trước liền kề năm xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Thứ ba: Trong 05 năm gần nhất tính đến thời điểm đánh giá có tập thể hoặc cá nhân được cơ quan có thẩm quyền cấp huyện trở lên tặng Giấy khen hoặc Bằng khen hoặc hình thức khen thưởng khác vì có thành tích xuất sắc về triển khai các giải pháp, sáng kiến trong công tác hòa giải ở cơ sở.
Để thực hiện đảm bảo đạt tiêu chuẩn mô hình, UBND cấp huyện cần chủ động triển khai, có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn UBND cấp xã thực hiện xây dựng các mô hình; thường xuyên theo dõi, đánh giá kết quả để biểu dương, khen thưởng và nhân rộng trên địa bàn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở, và nâng cao chất lượng tiêu chí tiếp cận pháp luật của xã đạt chuẩn nông thôn mới./.
Phạm Ngọc
