Ông nội tôi có 2 người con (bà nội tôi đã chết năm 2000):  người con thứ nhất là cha tôi tên  Nguyễn Văn A (cha tôi có duy nhất một  người con trai là tôi), cha tôi đã chết năm 2018, trước khi chết cha và mẹ tôi đã ly hôn, tôi sống cùng mẹ. Người con thứ 2 của ông nội tôi tên Nguyễn Văn B (ông B sinh được 2 người con gái), hiện tại ông B vẫn còn sống (từ trước đến nay ông nội tôi sống cùng chú tôi là ông Nguyễn Văn B). Năm 2021 ông nội tôi chết do bệnh, không để lại di chúc.  Sau khi ông nội tôi chết chú tôi là ông Nguyễn Văn B giành toàn bộ tài sản (nhà, đất) do ông nội tôi để lại với lý do cha tôi đã chết.

 Như vậy tôi có  được thừa hưởng di sản của ông nội tôi để lại không? Việc tôi không ở cùng cha tôi thì có ảnh hưởng gì đến việc thừa hưởng di sản do ông Nội tôi để lại không?

Trả Lời:

Thừa kế di sản do người chết để lại có hai hình thức: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Trường hợp của bạn rơi vào trường hợp thừa kế theo pháp luật, tôi xin tư vấn như sau:

Tại điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thừa kế theo pháp luật:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

Như vậy, theo nội dung câu hỏi thì bạn là hàng thừa kế thứ hai (cháu ruột của người chết). Tuy nhiên do cha bạn chết trước ông nội bạn nên trường hợp của bạn rơi vào trường hợp thừa kế thế vị. Đây là một trường hợp đặc thù của thừa kế theo pháp luật. Tại Điều 652 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định: “Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”. 

Việc bạn có ở cùng cha bạn lúc còn sống hay không điều đó không ảnh hưởng đến việc thừa kế phần di sản của ông nội bạn để lại và theo quy định của pháp luật như vừa viện dẫn trên thì bạn có quyền yêu cầu Tòa án phân chia di sản thừa kế theo pháp luật./.

Lâm Tư