“Dám nghĩ” là dám vạch ra cho mình những ước mơ, dự định và kế hoạch riêng cho bản thân mình; “Dám làm” là dám biến ước mơ, dự định thành hiện thực. Câu tục ngữ "Dám nghĩ dám làm" khuyên ta rằng hãy dám đưa ra quan điểm, ý kiến riêng của mình một cách đúng đắn và dám đấu tranh, bảo vệ quan điểm của mình không phụ thuộc bất kì thế lực nào khác tác động lên lập trường của mình cũng giống như câu xưa có nói "Dám ước mơ, Dám thực hiện" câu tục bao trùm giá trị nhân đạo sâu sắc.
“Dám nghỉ, dám làm” thể hiện đức tính không ngại khó, ngại khổ mà thực hiện những ước mơ, những dự định mà bản thân mình đã đặt ra. Dám nghĩ dám làm thể hiện bản lĩnh của con người, luôn suy nghĩ đến công việc và những điều mạo hiểm nhưng giúp cuộc sống tốt hơn và sẵn sàng thực hiện những suy nghĩ đó.
Người dám nghĩ dám làm là người tự chủ trong suy nghĩ và hành động, thể hiện ý chí, tinh thần tự lập, giữ vững ý chí mà không lệ thuộc vào ai, có suy nghĩ và hành động thống nhất với nhau, ý chí dẫn đường cho họ làm việc và vượt qua khó khăn, những người này sớm muộn gì cũng đạt được thành công trong cuộc sống. Nếu trong xã hội con người ai ai cũng dám nghỉ và dám làm, không nhút nhát, sợ hãi và lung lay trước những ý kiến, tác động bên ngoài thì xã hội này sẽ phát triển thịnh vượng và đức tính tốt đẹp này sẽ được lan tỏa mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay vẫn còn có nhiều người nhút nhát, không có ý kiến riêng cho bản thân và luôn nghe theo sự sắp xếp, chỉ định của người khác. Lại có những người có ước mơ, dự định của bản thân nhưng vì ngại khó, ngại khổ nên ngập ngừng, không dám thực hiện những điều đó,… những người này nếu không thay đổi sẽ khó có thể có được thành công trong cuộc sống.
Không một ai là hoàn hảo, nhưng khi người dám nghĩ dám làm, hiểu được giá trị của bản thân và cố gắng hoàn thiện bản thân, vươn lên phía trước, chúng ta sẽ đạt được những thành quả xứng đáng với công sức bỏ ra. Thực sự trong cuộc sống có biết bao nhiêu điều khó khăn và có cả những thử thách này ta như thấy được cứ mỗi người chúng ta ai cũng có những dự định. Mỗi người chúng ta luôn lại có như hoài bão, kế hoạch, ước mơ… riêng của mình. Nhưng cũng phải biết được rằng không phải ai cũng quyết tâm hiện thực hóa những kế hoạch, ước mơ đó được một cách rõ ràng và bước đầu tiên ta cũng phải hiểu được rằng chúng ta phải “Dám nghĩ dám làm” thì ước mơ mới đến được và thành công, còn chỉ có nghĩ mà không dám là thì biết bao giờ mới chạm vào thành công. Vì vậy, dám nghĩ, dám làm thực hiện là sáng kiến của riêng mình một cách suy nghĩ hợp lý của riêng mình. Ở một góc nhìn khác nữa mà chúng ta có thể nhận thấy chính là việc “nghĩ” và “làm” là hai phạm trù khác nhau, nghỉ nhiều thứ lại không làm thì thật khó có thể hiện thực hóa ước mơ được.
“Dám nghỉ, dám làm” thực sự mang hàm ý của sự động viên, khuyến khích với những ai dám thực hiện những ước mơ, những hoài bão của mình. “Nghĩ” thì dễ, làm mới là khó. “Nghĩ” không khó, ai ai cũng có thể nghỉ được nhưng “làm” lại là một việc khác, thể hiện thực từ lời nói đến hành động, từ suy nghĩ đến việc làm là điều không hề dễ dàng./.
Phạm Quốc Sử